Cit Canton Piemontèis, cudì da Fabrizio Livio Pignatelli. LÌ, ARANDA AL CAMIN…
Temp da fen, gran e baticheur…
Mai come dë sti temp ëd primavera o ‘d longa istà, le gent campagnin-e d’antan a l’avìo la tëmma (paura) dij tamporaj bes-ciass e tempestos (temporale con grandine). Donca, quand ch’a rivavo le giornà dij fen majengh (fieno maggengo), tuti an cassin-a a j’ero agità, nervos, sensa passiensa, mach le Grande (nonne) ciuto,ciuto, sensa fesse vëdde a disìo ‘l rosari, setà su në scagnèt (piccolo sgabello) ëd bòsch, là ‘nt ël canton ëd le stabi (stalla). Ëd matin bonora, apress d’avèj fàit colassion e preparà faussìa e pera-co ( falce e pietra da mola) as partìa për andé ‘nt ël pra (prato) a tajé erba da fen tut ël di. Mincatant në sguard al cel, con cole nivolere bianche e grise ch’a viravo spërverse (capricciose) tut d’antorn. Mincatant na buva (bevuta) a la cossa con ël vin picheta (secondo vino, meno nobile e di bassa gradazione) për gavé la sèj (sete). A mesdì sota un moré (gelso) dacant a la bialera as fasìa un bocon ëd disné, pan e salam, na crosta ‘d formagg e dontrè pom ronzin, peui subit apress torna la faussìa an man. Dle vòte ‘l temp a të scotava, dle vòte un tamporal malvers (cattivo) a fasìa da padron e për ël fen majengh a l’era un gròss pastiss e tut ël travaj a podìa andé a l’infern… Mideme (stesse) stòrie dël fen as peulo viresse d’amblé për ël gran, con le gerbe (covoni) mincatant sgiaflonà da la tampesta… Pòvri campagnin d’antan!
- Sapiense d’antan
Eva dla Madlen-a (15 agost) a l’é ‘ncora bon-a
Eva ‘d San Bërnard (20 agost) a l’é tòst tròp tard!
Pì ‘l sol a brusa… Pì a gòt la ratamusa…
- Poesìe ‘d Piemont
Le giornà a tajé ‘l fen
Matin bonora ‘d na giornà fiorìa
sentìo bate ‘l martel ant la cormà…
Nòno, ch’a-j dasìa taj a la faussìa
për peui blaghé, su l’erba profumà.
Focòl, camisa a righe e na caplin-a
le sòche e ‘l tascapan con un micon.
Co e pòrta co sle braje; testa chin-a
a pijava la carzà, vers ël Prajon.
Na giornà a fé travajé la schin-a
sl’erba majenga, pronta a vnì ‘d bon fen
da fé gòj a le bes-cie dla cassin-a.
Doi sgiaflon a ij tavan ësla caviera
peui mincatant, na stissa dël sò vin
pijà da la cossa a l’ombra ‘nt la bialera…
Fabrizio Livio Pignatelli
Nella foto di Fabrizio Livio Pignatelli
